Η τερηδόνα είναι μια από τις πιο συνηθισμένες οδοντιατρικές παθήσεις παγκοσμίως, επηρεάζοντας εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο. Αν και μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία, είναι πιο συχνή στα παιδιά και τους εφήβους, αν και και οι ενήλικες δεν εξαιρούνται. Η ανάπτυξη τερηδόνας προκαλείται από μια σειρά παραγόντων, οι οποίοι συνδυάζονται με κακή στοματική υγιεινή, διατροφή και γενετική προδιάθεση. Στο παρόν άρθρο, θα αναλύσουμε τις πιο κοινές αιτίες για την ανάπτυξη τερηδόνας.
1. Κακή στοματική υγιεινή
Η κακή στοματική υγιεινή είναι ίσως η πιο συχνή αιτία της τερηδόνας. Όταν τα υπολείμματα τροφής και τα βακτήρια παραμένουν στο στόμα για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, δημιουργούν μία κολλώδης ουσία που ονομάζεται πλάκα. Αυτή η πλάκα μπορεί να μετατραπεί σε πέτρα αν δεν απομακρυνθεί σωστά μέσω του βουρτσίσματος και του νήματος. Τα βακτήρια στην πλάκα τρέφονται με τη ζάχαρη και τα αμυλούχα τρόφιμα που καταναλώνουμε, παράγοντας οξέα που διαβρώνουν το σμάλτο των δοντιών και προκαλούν τερηδόνα.
Η έλλειψη συχνών επισκέψεων στον οδοντίατρο για καθαρισμό και προληπτικές εξετάσεις μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα, καθώς η συσσώρευση πλάκας και πέτρας μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση τερηδόνας σε προχωρημένο στάδιο.
2. Κακή διατροφή
Η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία των δοντιών και τη δημιουργία τερηδόνας. Τα τρόφιμα που περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης και αμυλούχων υδατανθράκων (όπως τα γλυκά, τα αναψυκτικά, οι χυμοί φρούτων, το ψωμί και οι πατάτες) προσφέρουν «τροφή» στα βακτήρια του στόματος. Αυτά τα βακτήρια παράγουν οξέα που καταστρέφουν το σμάλτο και οδηγούν στην τερηδόνα.
Ειδικά τα σνακ με ζάχαρη ή αναψυκτικά, που καταναλώνονται συχνά μέσα στην ημέρα, είναι ιδιαίτερα επιβλαβή για τα δόντια. Τα σάκχαρα παραμένουν στο στόμα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, γεγονός που αυξάνει την έκθεση των δοντιών στα οξέα που παράγονται από τα βακτήρια.
Επιπλέον, η έλλειψη βασικών θρεπτικών συστατικών, όπως το ασβέστιο και η βιταμίνη D, μπορεί να συμβάλει στην αδυναμία του σμάλτου και την αύξηση της ευαισθησίας των δοντιών.
3. Χρήση αναψυκτικών και άλλων όξινων ποτών
Τα αναψυκτικά, οι χυμοί φρούτων, το αλκοόλ και άλλα όξινα ποτά μπορεί να προκαλέσουν ταχύτερη αποδόμηση του σμάλτου των δοντιών. Τα όξινα ποτά εξασθενούν το σμάλτο, καθιστώντας τα δόντια πιο ευάλωτα στις βλάβες που προκαλούν τα βακτήρια. Ειδικά όταν αυτά τα ποτά καταναλώνονται συχνά ή σε μεγάλες ποσότητες, η πιθανότητα τερηδόνας αυξάνεται σημαντικά.
Η κατανάλωση ποτών με ζάχαρη σε συνδυασμό με την όξινη τους σύσταση είναι ιδιαίτερα επιβλαβής για την υγεία των δοντιών.
4. Κακή παραγωγή σάλιου
Το σάλιο έχει προστατευτική λειτουργία για τα δόντια, καθώς βοηθά στην απομάκρυνση των υπολειμμάτων τροφής και των βακτηρίων από το στόμα. Επιπλέον, περιέχει θρεπτικά συστατικά, όπως το ασβέστιο και το φώσφορο, που βοηθούν στην αναδόμηση του σμάλτου. Εάν η παραγωγή σάλιου μειωθεί λόγω ασθενειών, φαρμάκων ή άλλων αιτίων, η προστασία των δοντιών από την τερηδόνα μειώνεται σημαντικά.
Η ξηροστομία, μια κατάσταση όπου υπάρχει ανεπαρκής παραγωγή σάλιου, μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση και να δημιουργήσει ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη τερηδόνας.
5. Γενετική προδιάθεση
Η γενετική προδιάθεση μπορεί επίσης να παίξει ρόλο στην ανάπτυξη τερηδόνας. Κάποιοι άνθρωποι έχουν πιο αδύνατο σμάλτο ή πιο ευαίσθητα δόντια από άλλους, γεγονός που καθιστά πιο εύκολη τη δημιουργία τερηδόνας. Επιπλέον, η γενετική προδιάθεση μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία των σιελογόνων αδένων, επηρεάζοντας την παραγωγή σάλιου και την ικανότητα του οργανισμού να προστατεύει τα δόντια από τα οξέα.
6. Ηλικία
Η ηλικία είναι επίσης ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη τερηδόνας. Τα παιδιά και οι έφηβοι είναι πιο επιρρεπείς στην τερηδόνα λόγω της κατανάλωσης ζαχαρούχων τροφίμων και της μη σωστής φροντίδας των δοντιών. Ωστόσο, η τερηδόνα μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, ακόμη και στους ενήλικες και τους ηλικιωμένους, κυρίως λόγω της εμφάνισης ξηροστομίας ή άλλων προβλημάτων υγείας.
7. Ορμονικές αλλαγές
Οι ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά την εγκυμοσύνη, την εφηβεία ή την εμμηνόπαυση μπορεί να επηρεάσουν την υγεία των δοντιών. Οι ορμόνες επηρεάζουν την παραγωγή σάλιου και την ευαισθησία των δοντιών, ενώ οι γυναίκες κατά την εγκυμοσύνη ενδέχεται να παρουσιάσουν αυξημένη ευαισθησία στα δόντια λόγω των ορμονικών μεταβολών.
Η τερηδόνα είναι μια σύνθετη πάθηση που προκαλείται από μια σειρά αιτίων, όπως η κακή στοματική υγιεινή, η διατροφή, η χρήση όξινων ποτών, η γενετική προδιάθεση και άλλοι παράγοντες. Η πρόληψη της τερηδόνας απαιτεί καθημερινή φροντίδα του στόματος, καλές συνήθειες υγιεινής, περιορισμένη κατανάλωση ζάχαρης και τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο για καθαρισμό και έλεγχο. Με την κατάλληλη πρόληψη και φροντίδα, μπορούμε να μειώσουμε σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης τερηδόνας και να διασφαλίσουμε την υγεία των δοντιών μας για πολλά χρόνια.
Η υγεία των δοντιών σας είναι σημαντική για την γενική σας ευεξία! Κλείστε άμεσα την επίσκεψη σας στον οδοντίατρό και εξασφαλίστε ότι το χαμόγελό σας παραμένει υγιές.”
Στο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ Πολυοδοντιατρείο Βορείου Ελλάδος παρέχουμε έναν πλήρη διαγνωστικό και ακτινογραφικό οδοντιατρικό έλεγχο διαμορφώνοντας ένα ολοκληρωμένο πλάνο θεραπείας.
